آزمایشگاه دکتر مهرابی
نام اختصاری: A.C.T.H
سایر نام ها: آدرنوکورتیکوتروپین، Corticotropin، Cortrosyn، Cosyntropin
بخش مورد انجام: هورمون
نوع نمونه قابل اندازه گیری: پلاسماي EDTA دار
۱ mL حجم نمونه مورد نیاز:
شرایط نمونه گیری: بیمار باید ناشتا باشد.
ملاحظات نمونه گیری :
- از سرنگ سرد شده و در لوله پلاستيكي پلی استرن حاوي EDTA كه از قبل در فریزر قرار داده شده استفاده شود.
- پلاسما بلافاصله توسط سانتریفوژ يخچال دار از سلول جدا شود.
- نمونه گیری بهتر است ۱۰- ۶ صبح انجام شود زیرا ACTH سریعاً اکسید شده جذب لوله شیشه ای گردیده و توسط پلاسما دژنره می شود.
موارد عدم پذیرش نمونه:
- نمونه هایی که با سانتریفوژ معمولی جدا میشوند مورد قبول نمی باشند.
- همولیز شدید باعث رد نمونه می شود.
شرایط نگهداری : پلاسما در دماي ◦C20- در لوله هاي پلاستيكي به مدت ۱۴ روز پایدار می باشد.
کاربردهای بالینی : ارزيابي عملكرد غده هيپوفيز قدامي در جهت تشخيص علل سندرم كوشينك يا بيماري آديسون.
روش مرجع: سنجش ایمنو رادیو متریک (IRMA) با استفاده از منوکلونال آنتی بادی و به روش Sandwich
روش ارجح: IRMA. جداسازی با استفاده از آنتی بادی ثانویه رسوب دهنده.
سایر روشها: سنجش آنزیم ایمنو متریک (EIMA)، سنجش ایمنو آنزیم (EIA)، سنجش ایمنو فلوئورومتریک (IFMA)
مقادیر طبیعی:
۱۰-۶۰ pg/mL (6-10 am)
- مقادیر مرجع برای نمونه گیری بعد از ظهر تعیین نشده است.
- مقادیر مرجع در اطفال همانند بزرگسالان است.
تفسیر: مقادیر افزایش یا کاهش سطوح این هورمون در موارد ذیل یافت می شود.
افزایش سطح :
بيماري آديسون، سندرم آدرنوژنيتال، بيماري كوشينك، سندرم ACTH اكتوپيك، استرس، افزايش توليد نئوپلاستيك ACTH در هيپوفيز يا بر اثر سرطان هاي مترشحهACTH (غالباً ريه، لوزالمعده ، تيموس ، تخمدان، معده، كلون که ACTH به صورت اکتوپیک ترشح می شود)، بيماري مزمن ريوي، افسردگي، چاقي، فشار خون بالا، ديابت مليتوس.
کاهش سطح :
نارسايي ثانويه فوق كليه، كاهش فعاليت هيپوفيز، آدنوم يا كارسينوم فوق كليوي، سندرم كوشينك، تجويز گلوکوکورتیکوئیدها.
عوامل مداخله گر:
افزایش دهنده ها :
تروما، عوامل تب زا، هيپوگليسمي، خونريزي ماهانه، بارداري، استروژن ها، اتانول، وازوپرسين، آمينوگلوته تي ميد، آمفتامين ها، انسولين، متي راپون، لوودوپا، اسپيرونولاكتون،متوکلوپراميد.
کاهش دهنده ها:
پلاسماي هپارينه، دگزامتازون و ديگر كورتيكواستروئيد هاي برون زا.
توضیحات:
- جهت اندازه گيري هاي متوالي لازم است نمونه گيري در روزهاي مختلف در يك ساعت ثابت انجام شود.
- نمونه براي ريتم شبانه روزي بايد بين ۶ تا ۱۰ صبح و ۹ تا ۱۲ شب نمونه گيري شود.
- سطوح هم زمان كورتيزول نيز ممكن است كمك كننده باشد.