خانه / برای کودکان و نوزادان / آزمایشات قند‌خون و علایم

آزمایشات قند‌خون و علایم

آزمایش قند خون به روش های مختلفی انجام می شود که هر کدام برای موارد خاصی به کار می رود بر حسب اینکه هدف از اندازه گیری خون ناشتا چه باشد به چهار نوع تقسیم میشود:

 

۱- قند خون ناشتا  FBS (Fasting Blood Sugar)

از آنجائیکه قند خون بعد از خوردن غذا افزایش می یابد برای بررسی میزان قند ،مقادیر قند در وضعیت پایه تعیین میشود ،بنابراین این تست باید بصورت ناشتا انجام شود.

  • -قبل از انجام آزمایش باید حداقل ۱۲ – ۱۰ ساعت ناشتا باشید .
  • در طول مدت ناشتایی از مصرف دخانیات،جویدن آدامس و تمرین بدنی و ورزش پرهیز نمایید(این موارد ممکن است منجر به تحریک سیستم گوارش و عضلانی و تغییر در نتایج آزمایش شود)
  • بعد از نمونه گیری شما می توانید رژیم غذایی عادی و فعالیت روزانه خود را شروع کنید

تفسیر نتایج تست FBS

حداقل قند خون بین ۶۵ تا ۷۰ میلی‌گرم در دسی لیتر و حداکثر آن بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلی‌گرم در دسی لیتر است. البته گاهی افزایش قند خون گذرا و بر اثر استفاده از مواد قندی در روز گذشته است و چندان نگران‌کننده نیست و توصیه می‌شود که آزمایش یکبار دیگر تکرار شود.

 

اگر قند خون افراد بالغ کمتر از ۶۰ و یا بیشتر از ۴۰۰ باشد بسیار نگران‌کننده است و ممکن است در کنار آن عدد ستاره یا علامتی زده شود. اگر قند خون نوزاد کمتر از ۳۰ و بیشتر از ۳۰۰ باشد نیز نگران‌کننده و خطرناک است.

 

۲-قند خون دو ساعته :

آزمایش قند خون ۲ ساعت پس از غذا ،‌آزمایش با ارزشی برای غربالگری تشخیص دیابت  و همچنین  در ارزیابی پاسخ به درمان و مانیتورینگ داروهای مصرفی در بیماران مبتلا به دیابت انجام میشود . در این تست پس از آزمایش خون ناشتا و خوردن صبحانه‌ معمولی، مجددا آزمایش تکرار می‌شود. در صورتی که بیمار مشکلی داشته باشد، طی ۲ ساعت قندخون وی تنظیم نمی‌شود .لازم به ذکر است که مصرف داروهایی که بر نتیجه آزمایش اثر می گذارند باید بررسی شود .

 

  • قبل از آزمایش حداقل ۱۲ – ۱۰ ساعت ناشتا باشید و در طی ناشتایی از خوردن چای و قهوه پرهیز نمائید اما نوشیدن آب در حد لازم مانعی ندارد. (زمان ناشتایی نباید کمتر از ۸ ساعت و بیشتر از ۱۶ ساعت باشد) .
  • پس از این که نمونه خون برای اندازه گیری قند خون ناشتا از شما گرفته شد صبحانه معمولی که هر روز می خورید را میل نمائید.
  • بلافاصله پس از تمام شدن صبحانه ساعت را یادداشت کرده و طوری وقت را تنظیم نمائید که دقیقاً دو ساعت بعد از خونگیری اول در آزمایشگاه حضور داشته باشید تا از شما خون گرفته شود به هم خوردن زمان فوق یعنی کمتر از ۲ ساعت یا بیشتر از دو ساعت سبب اشتباه در نتیجه آزمایشات خواهد شد.(حتی الامکان صبحانه را در آزمایشگاه صرف نموده و تا زمان انجام آزمایش در آزمایشگاه منتظر بمانید.)
  • قبل از انجام نمونه گیری و در حین ۲ ساعت آمادگی ، از انجام ورزش سنگین و هرگونه فعالیت بدنی غیر معمول خودداری نمایید.
  • قبل از انجام آزمایش (در طی مدت ناشتایی شب قبل) و در حین ۲ ساعت آمادگی اکیدا از مصرف دخانیات اجتناب نمائید زیرا باعث افزایش سطح گلوکز خون می گردد.
  • در طی ۲ ساعت آمادگی از خوردن هر نوع خوردنی و آشامیدنی (آب در حد متعارف اشکالی ندارد) خود داری نمائید
  • روزی که قرار است آزمایش از شما به عمل آید به هیچ عنوان از قرصهای پایین آورنده قند خون استفاده ننمایید، در غیر اینصورت مسئولین نمونه گیری را مطلع سازید.
  • مصرف استامینوفن قبل از آزمایش ممکن است باعث افزایش کاذب قند خون شود ،‌بنابراین توصیه می شود که در صورت مصرف ،‌موضوع را به پزشک اطلاع دهید.

مقادیر نرمال قندخون

 

۳- OGTTآزمایش تحمل گلوکز خوراکی (Oral Glucose Tolerance Test  OGTT)

این آزمایش در موارد شک به بیماری دیابت و زمانی که گلوکز ناشتا کمتر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر بوده انجام می شود . این آزمایش اگرچه آزمایش حساسی است ولی کاملا ااختصاصی نیست  بعبارت دیگر تحت تاثیر رژیم غذایی و بیماری ها و متغیر های مختلف قرار می گیرد . برای انجام این آزمایش ، دادن نمونه ادرار و بررسی ان از نظر وجود قند همراه با هر بار خونگیری توصیه می شود .
– بیماران عزیز این آزمایش کمی زمان بر است (۳ تا ۶ ساعت طول می کشد) و برای اینکه وقتتان تلف نشود، کتاب یا مجله ای با خود ببرید.

 

  • قبل از آزمایش حداقل ۱۲ – ۱۰ ساعت ناشتا باشید و در طی ناشتایی از خوردن چای و قهوه پرهیز نمائید اما نوشیدن آب در حد لازم مانعی ندارد. (زمان ناشتایی نباید کمتر از ۸ ساعت و بیشتر از ۱۶ ساعت باشد) .
  • از استعمال دخانیات و مصرف قهوه و الکل از ۳۶ ساعت قبل از نمونه گیری خودداری کنید .
  • بهتر است بین ساعت ۷ تا ۹ صبح به آزمایشگاه مراجعه فرمائید.
  • از سه روز قبل از آزمایشاز رژیم غذایی پر کربوهیدرات استفاده کنید ( وعده های غذایی باید به گونه ای باشد که بدن شما مقدار ۳۰۰-۲۰۰ گرم مواد قندی دریافت کرده باشد)

توجه : اگر در سه وعده غذایی که روزانه میل می کنید مقدار کافی نان و برنچ موجود باشد ، این مقدار قند به بدن شما خواهد رسید . در غیر این صورت می توانید از موادی مانند خرما ، کشمش ، نان و برنج در وعده های غذایی خود استفاده کنید.

  • در طول زمان انجام نمونه گیری ورزش نکنید و از استعمال دخانیات پرهیز کنید .
  • در ابتدا از شما نمونه خونو ادرار گرفته می شود، آنگاه شربتی که حاوی ۵۰ تا ۱۰۰ گرم گلوکز است به شما داده می شود. سعی کنید آن را ظرف ۵ دقیقه بنوشید (در صورت تمایل می توانید آن را در آب بیشتری حل کنید و بنوشید).
  • بعد از میل کردن شربت قند ممکن است دچار حالات سرگیجه ، لرزش ،‌دلواپسی ،‌عرق کردن و ضعف شوید که این حالات گذرا هستند ،‌ولی چنانچه این حالات به طول انجامیدند ، حتما ً مسئول نمونه گیری را مطلع سازید.
  • نیم ساعت، یک ساعت، دو ساعت و سه ساعت پس از خوردن شربت از شمانمونه خون  گرفته می شود.
  • در مورد مصرف دارو و یا تزریق انسولین صبح روز آزمایش و طی دو ساعت انجام آزمایش با پزشک معالج هماهنگ نمایید .

 

* در برخی موارد دادن نمونه ادرار و ارزیابی آن از لحاظ وجود قند همراه با هر بار خونگیری توصیه می شود

تفسیر نتیجه آزمایش: تفسیر نتیجه ی این آزمایش را به عهده پزشک معالج تان بگذارید.

۴-  (GCT)Glucose Challenge Test:

برای غربالگری بانوان مبتلا به دیابت شیرین در دوران بارداری ( حدود هفته ۲۸-۲۴حاملگی ) آزمایش GCT درخواست می شود . برای انجام این آزمایش دادن نمونه ادرار و بررسی آن از نظر وجود قند همراه با هر بار خونگیری نوصیه می شود .

توصیه قابل ارائه به بیماران :

  • برای آماده سازی و نمونه گیری حداقل ۹۰ دقیقه وقت لازم است .
  • ناشتا بودن برای این آزمایش ضرروی نیست ولی باید از آخرین وعده غذایی حداقل ۲ ساعت گذشته باشد .
  • شربت قندی و یا پودر گلوکز که به شما داده می شود حاوی ۵۰ گرم گلوکز است . لطفا ً آنرا ظرف مدت ۵ دقیقه میل کنید .
  • وقتی شربت را کاملا ً میل کردید سات را نگاه کرده به پرسنل نمونه گیری اطلاع دهید تا حتما ً روی برگه شما ثبت گردد و ساعت نمونه گیری به شما اطلاع داده شود .
  • بعد از میل نمودن شربت تا زمان نمونه گیری از خوردن ،‌سیگار کشیدن ،‌آشامیدن و ورزش کردن خودداری کنید .

 

۵- انجام تست HbA1C :

هموگلوبین HbA1C تستی است که میزان هموگلوبین گلیکوزیله را بررسی مینماید و یکی از بهترین مارکرها برای بررسی و کنترل وضعیت قند خون افراد دیابتی در چند ماه گذشته می باشد، هر چقدر میزان قند خون در طول ۳-۲ ماه گذشته بالاتر از مقدار طبیعی باشد، درصد HbA1C   نیز بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال مقدار هHbA1C  بین ۶، ۷و ۸ درصد به ترتیب بیانگر قند خون ۱۲۰mg/dlو ۱۵۰mg/dlو ۱۸۰mg/dl طی ۳-۲ ماه گذشته است.

این تست در افراد دیابتی ۳-۴ مرتبه در سال انجام میگیرد. بنابر پیشنهاد انجمن دیابت آمریکا (ADA) در سال ۲۰۱۰ می توان از تست اندازه گیری سطح HbA1c علاوه بر کنترل وضعیت بیماران دیابتی به منظور غربال و تشخیص دیابت در افراد در کنار تست قند خون ناشتا (FBS) و تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) استفاده نمود.
تفسیر نتایج: در افراد دیابتی مقدار هموگلوبین A1c زیر ۷% نشاندهنده وضعیت مطلوب بیمار و کنترل مناسب بیماری می باشد، در حالیکه مقادیر بالای ۷% می تواند ریسک ابتلا به عوارض بیماری دیابت را افزایش دهد.

توصیه قابل ارائه به بیماران برای انجام تست  HbA1C:

برای انجام این تست نیاز به آمادگی خاصی نبوده و می تواند در هر ساعتی از روز انجام شود

نکته قابل توجه:

وجود بیماری هایی مانند تالاسمی ،آنمی داسی شکل ،افزایش پلاکت خون،انتقال خون و افزایش سطح اوذپره در خون میتواند در اندازه گیری HbA1C تداخل ایجاد نماید.

     دستورالعمل آزمایش قند خون ۲ ساعته

* شب قبل از آزمایش حداقل ۱۲ – ۱۰ ساعت ناشتا باشید و در طی ناشتایی از خوردن چای و قهوه پرهیز نمائید.

* پس از این که نمونه خون برای اندازه گیری قند خون ناشتا از شما گرفته شد صبحانه معمولی که هر روز می خورید را میل نمائید.

* وقتی آخرین لقمه صبحانه را میل نمودید ساعت را یادداشت کنید. نمونه گیری دقیقا ۲ ساعت پس از ساعت مذکور انجام می پذیرد.

* حتی الامکان صبحانه را در آزمایشگاه صرف نموده و تا زمان انجام آزمایش در آزمایشگاه منتظر بمانید.

* قبل از انجام آزمایش (در طی مدت ناشتایی شب قبل) و در حین ۲ ساعت آمادگی اکیدا از مصرف دخانیات اجتناب نمائید.

* در طول آزمایش (در طی ۲ ساعت) از ورزش و پیاده روی خودداری نمائید.

* آزمایش را حتما باید قبل از ساعت ۱۰ صبح شروع کنید و از انجام آن در ساعات دیرتر روز خود داری کنید.

* در طی ۲ ساعت آمادگی از خوردن هر نوع خوردنی و آشامیدنی (آب در حد متعارف اشکالی ندارد) خود داری نمائید.

علایم بیماری قند خون:

علایم این بیماری:

 نشانه های دیابت نوع ۱ :
  • کاهش وزن بدون دلیل
  • تاری دید
  • تکرر ادرار که در آن حجم ادرار زیاد شده است. بیمار هر بار که ادرار می کند مقادیر زیادی ادرار دفع می کند.
  • خشکی دهان و تشنگی بیش از حد
  • احساس ناگهانی خستگی
علائم بیماری قندی
 انواع دیابت و علائم آن
 نشانه های دیابت نوع ۲  عبارتند از:
  • تاخیر در التیام زخمها و بریدگیها
  • عفونتهای ادراری
  • ناتوانی جنسی سوزش و احساس مور مور شدن در دستها و پاها
 چند درمان طبیعی
  سیاه گیله
اثر ضددیابت یک بار مصرف عصاره این گیاه که اثری مشابه انسولین دارد، تا چند هفته در بدن باقی می ماند. به علاوه این گیاه دارویی در پیشگیری از عوارض بلندمدت دیابت مانند عوارض قلبی- عروقی، عصبی، کلیوی و چشمی تا حدی موثر است. عصاره آن به مقدار۸۰ تا ۱۶۰ میلی گرم ۳ بار در روز برای بیماران مبتلا به دیابت توصیه می شود.
 خار مریم
گیاه خارمریم موجب افزایش حساسیت سلول ها به انسولین و کاهش قندخون می شود. ماده موثر آن سیلی مارین نام دارد که تجویز آن به مقدار ۲۰۰ میلی گرم ۳ بار در روز موجب کاهش مختصر قندخون ناشتا و هموگلوبین HbA1C و چربی های خون می شود.
 دیابت بارداری

گیاهان موثر بر کاهش قند خون

شنبلیله
 15 تا ۵۰ گرم پودر دانه شنبلیله خیسانده در آب موجب کاهش قندخون ناشتا و بعد از غذا می شود. پودر دانه شنبلیله علاوه بر کاهش مختصر قندخون باعث کاهش چربی های خون نیز می شود.
هندوانه ابوجهل
 مقدار ۱۰۰ میلی گرم ۳ بار در روز ماده موثر هندوانه ابوجهل به مدت ۲ ماه در بیماران دیابتی نوع دوم، موجب کاهش مختصر میزان هموگلوبین  HbA1C و قندخون ناشتا می  شود.
چای سبز
مصرف روزانه ۵/۱ گرم پودر چای سبز خشک موجب کاهش مختصر قندخون در بیماران دیابتی می شود. مقدار توصیه شده برای بیماران دیابتی مصرف ۲ فنجان چای دم کرده در روز است.
دم کرده گزنه
گزنه در طب سنتی ایران به عنوان یک داروی کاهنده گلوکز خون معرفی شده است. عصاره برگ گزنه می تواند یک نقش حفاظتی در برابر افزایش میزان قندخون و تخریب سلول های پانکراس داشته باشد.

چند نکته مهم برای بیماران دیابتی:

سیگار نکشید. سیگار کشیدن بروز تصلب شرائین را تسریع و عروق خونی را منقبض می کند. به این ترتیب بیماری اعصاب محیطی به عنوان یک عارضهٔ جانبی تشدید خواهد شد.
 برای پیشگیری از زخم و و قانقاریا از پای خود مراقبت ویژه به عمل آورید. در مورد بحث مراقبت مناسب از پا به مبحث مراقبت از پاها مراجعه کنید.
 حاملگی به میزان زیادی نیاز به انسولین را تغییر می دهد. اگر فکر می کنید حامله هستید فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
همیشه به پزشک و دندانپزشک یادآوری کنید که مبتلا به بیماری قند هستند تا آنها اقدامات احتیاطی مناسب را انجام دهند.

همچنین ببینید

آزمایش جدید پایش سطح مصونیت پس از تزریق واکسن کرونا

آزمایش جدید پایش سطح مصونیت برای افرادی که واکسن را دریافت نموده اند جهت اطلاع …

یک دیدگاه

  1. از سایت خوب تان ممنونم ! جالب بود !

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Message Us on WhatsApp