خانه / دانستنی‌های تخصصی / تفسیر آزمایش خون (CBC) قسمت دوم (کم خونی ها)

تفسیر آزمایش خون (CBC) قسمت دوم (کم خونی ها)

قسمت اول را از اینجا مطالعه کنید

#قسمت_دوم

تشخیص کم خونی ها (آنمی ها)
اولین مرحله تشخیص کم خونی، طبقه بندی براساس MCV است: میکروسیتی (MCV<80 FL) ، نورموسیتی (MCV 80-100FL) یا ماکروسیتی (MCV>100FL). این عمل تشخیص های افتراقی آنمی را در هر بیمار محدودتر خواهد کرد. همچنین اکیداً توصیه می شود که صرف نظر از نوع آنمی، برای هر بیمار در ابتدای تشخیص بررسی اسمیر خون محیطی (PBS) درخواست شود. یافته های PBS به میزان زیادی به تشخیص افتراقی کم خونی ها کمک کرده و رهنمودهای لازم برای انجام آزمایشات تکمیلی را فراهم می سازد. یافته های CBC و PBS برای تشخیص افتراقی آنمی ها در جدود ۱ ذکر شده است.

cbc 1

کم خونی میکروسیتی
سه فرم اصلی کم خونی های میکروسیتی، آنمی فقر آهن (IDA)، تالاسمی و آنمی بیماری های مزمن (ACD)است. آنمی سیدروبلاستیک نیز ممکن است بصورت میکروسیتوز ظاهر شود ولی شیوع چندانی ندارد.
از آنجا که علت اصلی آنمی میکروسیتی، فقر آهن است توصیه می شود که برای تمامی بیماران مبتلا به آنمی میکروسیتی سطح فریتین سرم بررسی شود (تصویر ۱).
سطوح پایین فریتین برای آنمی فقر آهن تشخیصی است. بطور کلی بررسی سایر اندکس های آهن سرم (آهن سرمی، TIBC، درصد اشباع ترانسفرین) برای تشخیص فقر آهن ضروری نیستند. در صورت طبیعی بودن فریتین، اگر بیمار میکروسیتوز مزمن داشته باشد باید به تشخیص تالاسمی شک کرد و الکتروفورز هموگلوبین درخواست شود و در صورتیکه بیمار به تازه گی دچار میکروسیتوز شده باشد، آنمی بیماری های مزمن مورد بررسی بیشتر قرار گیرد (تصویر ۱).

cbc 2

کم خونی نورموسیتی
این گروه از آنمی ها علل مختلفی دارند. شرح حال کامل بیمار، یافته های CBC و PBS در طبقه بندی این آنمی ها بسیار مفید است (تصویر ۲). باید در نظر داشت که کمبود آهن، ویتامین B12/ اسید فولیک می توانند علل آنمی نورموسیتی باشند هر چند که این عوامل معمولاً بصورت آنمی میکروسیتی و ماکروسیتی بروز می کنند. آنمی نارسایی کلیه را با بررسی کراتین سرم به راحتی می توان تشخیص داد. آنمی همولیتیک بطور معمول نورموسیتی است ولی در اثر رتیکلوسیتوز شدید می تواند به صورت ماکروسیتی ظاهر شود.زمانیکه آنمی همولیتیک مد نظر باشد، آزمایشات اولیه ای که باید درخواست داده شوند شامل اندازه گیری هاپتوگلوبین سرمی، لاکتات هیدروژناز(LDH)، بیلی روبین غیر مستقیم، شمارش رتیکلوسیت و بررسی PBS است (تصویر۲). تشخیص افتراقی آنمی نروموسیتی که در اثر خونریزی، کمبود آهن و B12 /فولیک اسید، نارسایی کلیوی ایجاد شده باشد شامل آنمی بیماری های مزمن (ACD) یا یک اختلال اولیه مغز استخوان است. شرح حال بیمار و یافته های PBSدر افتراق این دو مورد مفید هستند.

cbc 3

کم خونی ماکروسیتی
استفاده از داروهای خاص از قبیل هیدروکسی اوره، زیدوودین و مصرف الکل از عوامل شناخته شده ماکروسیتوز هستند و در بررسی آنمی ماکروسیتی باید جز اولین علل کم خونی در نظر گرفته شوند. (تصویر ۳)
مرحله بعد کنار گذاشتن کمبودهای تغذیه ای است (کمبود B12 یا اسید فولیک )، توصیه می شود به دلیل حساسیت بالا از هموسیستئین سرمی بعنوان تست غربالگری اولیه استفاده شود. با اینحال بدلیل عوارض وخیم کمبود ویتامین B12 برای اطمینان بیشتر، اندازه گیری سطح B12 سرمی نیز توصیه می شود. در صورت غیر طبیعی بودن یکی از دو تست، سطح متیل مالوینک اسید سرم باید بررسی شود که سطوح افزایش یافته به میزان زیادی کمبود B12 را تأیید می کند.
در بیمار مبتلا به کمبود ویتامین B12 مرحله بعد بررسی وجود آنتی بادی علیه فاکتور داخلی (IF) است که در صورت مثبت شدن برای آنمی پرنیشیوز (PA) بررسی های بیشتر صورت می گیرد.
در صورتیکه علل آنمی ماکروسیتی مصرف دارو یا کمبود تغذیه ای نباشد، آنمی به دو دسته ماکروسیتی شدید (MCV>110 FL) و ماکروسیتی خفیف (MCV,100-110 FL) تقسیم می شود.ماکروسیتوز شدید همیشه با یک اختلال اولیه مغز استخوان همراه است در حالیکه ماکروسیتوز خفیف با سایر علل خوش خیم مرتبط است (تصویر ۳).

cbc 4

همچنین ببینید

آزمایش جدید پایش سطح مصونیت پس از تزریق واکسن کرونا

آزمایش جدید پایش سطح مصونیت برای افرادی که واکسن را دریافت نموده اند جهت اطلاع …

2 دیدگاه

  1. بسیار عالی توضیح داده شده ولی یه لطف اگر جواب ازمایشها به صورت فارسی به عنوان نمونه نشته شود که cbc نرمالش چند باشه ممنونم میشم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Message Us on WhatsApp