نام اختصاری: UE3
سایر نام ها: استریول آزاد، استریول غیر کونژوگه، -۱۶ هیدروکسی استرادیول، استریول غیرکونژوگه حاملگی؛
Free Estriol, 16-OH- Stradiol, Unconjugated Estriol,Pregnancy
بخش انجام دهنده: آنالیز هورمون
نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، ادرار، مایع آمنیوتیک
حجم نمونه مورد نیاز: ۰٫۶ ml سرم / ۲ ml ادرار و مایع آمنیوتیک
شرایط نمونه گیری:
- نیاز به ناشتایی نمی باشد.
- غربالگری سرم مادر در ۳ ماه دوم حاملگی برای سندرم ادوارد (تریزومی ۱۸) و سندرم داون (تریزومی ۲۱) شامل نمونهگیری در هفتههای ۲۱-۱۴ حاملگی میشود که البته بهترین زمان بین هفتههای ۱۶ و ۱۸ است.
- در صورت استفاده از سنجش RIA ، بیمار نباید مواجهه اخیر با رادیواکتیو داشته باشد.
ملاحظات نمونه گیری:
- با رعایت اصول نمونه گیری از بیمار، نمونه خون وریدی گرفته و آن را در لوله یا ویالهای های با درپوش قرمز جمع آوری کنید.
- پس از نمونه گیری، محل خونگیری را از لحاظ خونریزی یا هماتوم بررسی نمایید.
- در صورت استعمال داروهای مؤثر بر نتایج آزمایش، آن را در برگه آزمایش یادداشت نمایید.
- از جمع آوری نمونه سرم لیز، ایکتریک و یا لیپمیک اجتناب نمایید.
- . تاریخ هفتة حاملگی و اولین روز آخرین دورة قاعدگی را روی برگه آزمایشگاه ذکر کنید.
- از آنجایی که استریول سرم دارای ریتم شبانهروزی است، نمونهگیریهای متعدد باید در یک ساعت ثابت از شبانهروز انجام شوند.
- نمونه گیر می بایست اطلاعاتی از وضعیت بالینی زن باردار از وی پرسیده و در صورت لزوم در برگه آزمایش یادداشت نماید. از جمله این اطلاعات می توان به سن مادر، وزن مادر، سابقه مصرف سیگار، سابقه دیابت، فشار خون بالا، سقط جنین، بیماریهای عفونی، بارداریهای چند قلو و … اشاره نمود.
موارد عدم پذیرش نمونه:
ü همولیز شدید
ü ذوب و فریز مکرر نمونه
ü هفته حاملگی کمتر از ۱۴ هفته و بیشتر از ۲۲ هفته
شرایط نگهداری:
- در طی ۲ ساعت پس از نمونه گیری، سرم را از سلول جا نمایید و ۱ml از آنرا در ویالهای پلاستیکی مخصوص بریزید.
- سرم جدا شده را بالافاصله تا زمان انجام آزمایش در یخچال یا فریزر نگه دارید.
- پایداری نمونه در دمای یخچال(۲-۸oC) 14 روز و در فریزر (-۲۰oC) 3 ماه می باشد.
کاربردهای بالینی:
- بخشی از غربالگری چهارگانه سه ماهه دوم (QUAD) مادر، جهت بررسی سندروم داون و تیروزومی ۱۸؛
- یک مارکر نشاندهنده مرگ جنین؛
- یک عنصر در تشخیص پیش از تولد اختلالات متابولیسم استروئید در جنین، از جمله سندرم Smith-Lemli-Opitz، اکیتوزیس وابسته به X و سندرم ژن به هم پیوسته (اختلالات ناشی از کمبود سولفاتاز جفت)، نقص آروماتاز، نارسایی اولیه و ثانویه فوق کلیوی و اشکال گوناگون هیپرپلازی فوق کلیوی مادرزادی؛
- ارزیابی خطر زایمان زودرس؛
- جهت مطالعات اپیدمیولوژیک ابتلا به سرطان پستان به همراه اندازه گیری استرون، استرادیول، و متابولیت های مختلف؛
- ارزیابی متابولیسم استروژن. مطالعات علمی و بالینی استروژن و دارو های شبه استروژنی ، و سایر عوامل درون زا یا برون زا اثرگذار بر متابولیسم استروژن.
روش مرجع: RIA
روش ارجح: ایمونو آنزیماتیک اسی (EIA)
سایر روشها: two– site immunometric assay، CLIA
مقادیر طبیعی:
سرم:
مردان: < 0.16 ng/mL
زنان غیر حامله: < 0.08 ng/mL
۳ ماه اول حاملگی: < 3.0 ng/ml
۳ ماه دوم حاملگی: – ۹٫۰ ng/ml ۰٫۲
۳ ماه سوم حاملگی: ۱٫۹ – ۳۰٫۰ ng/ml
ادرار: غلظتهای استریول با حاملگی افزایش مییابد بطوری که در هفته ۱۶ حاملگی ۲ mg/24hr (7 nmol/day) بوده ولی در هنگام زایمان به
۱۰-۴۰ mg/24hr (35-139 nmol/day) میرسد. محدوده مرجع همانند hCG و AFP بستگی به سن حاملگی و وزن مادر دارد.
تفسیر: مقادیر سریال استریول جهت ارزیابی سلامت جنین بکار میرود که در حال حاضر نقش آن کم رنگ شده است. استریول ممکن است در هیپرتانسیون القاء شده توسط حاملگی، حاملگیهای با جنین کوچک (SGA)، محدود شدن رشد جنین، حاملگی مولار، اختلالات کروموزومی، جنین مرده، فقدان سولفاتاز جفتی، هیپوپلازی یا آپلازی آدرنال جنینی و آنانسفالی کاهش یابد. کاهش uE3 در سه ماه دوم حاملگی همراه با افزایش hCG ممکن است همراه با سندرم HELLP در مبتلایان به پرهاکلامپسی شدید باشد. ارزیابی ترکیبی uE3 سرم، hCG سرم مادر، AFP سرم مادر و سن مادر در پیشبینی خطر اختلالات کروموزومی جنینی در طی سه ماه دوم حاملگی (تست غربالگری چهار گانه برای سندرم داون) استفاده شده است. uE3 در حدود ۲۵% موارد تریزومی ۲۱ و ۵۵% موارد تریزومی ۱۸ پایین است. تست غربالگری چهارگانه تقریباً ۶۰% از حاملگیهای سندرم داون را با میزان مثبت کاذب ۵% شناسایی خواهد کرد. یک مقدار منفرد تقریباً برای تفسیر غیرممکن است بلکه روند نتایج (trend) در یک سری از اندازهگیریها اهمیت بیشتری دارد.
عوامل مداخله گر :
علل کاهش سطوح استریول عبارتند از زندگی در ارتفاعات بالا، پنیسیلین، آمپی سیلین، کورتیکوستروئیدها، استروژنها، دگزامتازون، بتامتازون، دیورتیکها، پروبنسید، فنازوپیریدین، مپروبامات و .Senna
کم خونی و بیماری شدید کبد سبب کاهش استریول میگردد، در حالی که در حاملگی چند قلویی و مصرف اکسیتوسین بالا میرود.
در حضور بیماری کلیوی مقدار استریول قابل اعتماد نیست. به نظر میرسد غربالگری سندرم داون بدون uE3 نیز ممکن باشد.
همولیز شدید نمونه در نتایج آزمون ایجاد تداخل می نماید.
توضیحات:
- استریول، استروژن اصلی در حاملگی است ولی گاهی اوقات نقش آن در ارزیابیهای آزمایشگاهی مورد سؤال واقع شده است و بعضیها در تست غربالگری چند گانه که برای شناسایی سندرم داون استفاده میشود، inhibin A را جایگزین uE3 کردهاند.
- سایر اطلاعات موردنیاز جهت تفسیر آزمایش عبارتند از سال تولد مادر، اولین روز آخرین دورة قاعدگی (LMP)، سن حاملگی براساس سونوگرافی و معاینه فیزیکی، زمان مورد انتظار زایمان (EDC)، وزن، نژاد و وضعیت دیابتی مادر.