قوانین وستگارد مجموعه‌ای از قوانین آماری هستند که برای تشخیص خطاهای سیستماتیک و تصادفی در نتایج آزمایشگاهی استفاده می‌شوند. این قوانین در کنترل کیفیت داخلی (IQC) کاربرد دارند و به کمک آن‌ها می‌توان از صحت و دقت نتایج اطمینان حاصل کرد.

مهم‌ترین قوانین وستگارد شامل موارد زیر هستند: • 1_2s: اگر یک نتیجه کنترل از ۲ انحراف معیار فراتر رود، فقط هشدار محسوب شده و نیاز به بررسی بیشتر دارد. • 1_3s: اگر یک نتیجه کنترل از ۳ انحراف معیار فراتر رود، نشان‌دهنده یک خطای جدی است و باید بررسی شود. • 2_2s: اگر دو نتیجه متوالی از ۲ انحراف معیار در یک جهت فراتر رود، نشان‌دهنده یک خطای سیستماتیک است.         • R_4s: اگر دو نتیجه یکی در +۲s و دیگری در -۲s باشد، خطای تصادفی وجود دارد. • 4_1s: اگر چهار نتیجه متوالی از یک طرف میانگین از ۱ انحراف معیار تجاوز کند، نشانه خطای سیستماتیک است. • 10_x: اگر ۱۰ نتیجه متوالی در یک سمت میانگین باشد، نشان‌دهنده انحراف سیستماتیک است.

1. استفاده از نمونه‌های کنترل با کیفیت و پایدار 2. اجرای روزانه کنترل کیفیت داخلی (IQC) 3. استفاده از نمودارهای لِوی-جنینگز برای تحلیل داده‌های کنترل 4. رعایت قوانین وستگارد برای شناسایی خطاها 5. مستندسازی دقیق تمام نتایج کنترل کیفی 6. آموزش پرسنل برای تشخیص و رفع خطاهای احتمالی

نمودار Levey-Jennings یک نمودار ساده برای نمایش داده‌های کنترل کیفی است که محور افقی آن نشان‌دهنده زمان و محور عمودی آن نشان‌دهنده مقدار اندازه‌گیری‌شده است. این نمودار به آزمایشگاه کمک می‌کند تا تغییرات نتایج کنترل کیفی را نسبت به میانگین و انحراف معیار بررسی کرده و در صورت مشاهده الگوهای غیرعادی، اقدامات اصلاحی انجام دهد.

• خطای تصادفی باعث تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در نتایج می‌شود و معمولاً ناشی از مشکلاتی مانند تغییرات حجمی نمونه، نوسانات دمایی یا عدم دقت تجهیزات است اما خطای سیستماتیک یک تغییر قابل پیش‌بینی و مداوم در نتایج ایجاد می‌کند و معمولاً ناشی از مشکلاتی مانند کالیبراسیون نامناسب، خرابی تجهیزات یا تغییر در معرف‌های آزمایشگاهی است.

در صورت نقض هر یک از قوانین وستگارد، باید مراحل زیر طی شود: 1. بررسی نمونه و صحت فرآیند انجام آزمایش. 2. بررسی تجهیزات و کالیبراسیون دستگاه‌ها. 3. بررسی معرف‌ها و کنترل‌ها برای اطمینان از عدم آلودگی یا انقضا. 4. اجرای تست مجدد برای تأیید نتایج. 5. در صورت لزوم، تنظیم مجدد روش آزمایش یا جایگزینی تجهیزات معیوب.