آزمایشگاه دکتر مهرابی
نام اختصاری: Alds
سایر نام ها: آلدوسترون
بخش مورد انجام: آنالیز هورمون
نوع نمونه قابل اندازه گیری : سرم، پلاسماي هپارينه، ادرار ۲۴ ساعته
حجم نمونه مورد نیاز: ۱٫۵ ml سرم یا پلاسما / ۱۰ ml از ادرار ۲۴ ساعته
شرایط نمونه گیری:
- نياز به ناشتايي نمی باشد.
- رژيم غذايي يا ميزان نرمال سديم (روزانه ۳ گرم سديم) به مدت ۲ هفته رعايت شود.
- با نظر پزشك داروهايي كه ميزان الكتروليت ها را تغيير مي دهند به مدت ۲ هفته قطع شود.
- به مدت ۲ هفته از مصرف شيرين بيان خودداري شود.
- با تأييد پزشك از مصرف داروهاي مهاركننده رنين به مدت یک هفته خودداري شود.
ملاحظات نمونه گیری :
- نمونه را صبح هنگام بگيرد.
- براي بيماران بستري ابتدا نمونه خوابيده به پشت و ۴ ساعت بعد كه بيمار بلند شده و حركت نموده، نمونه ايستاده را بگيرد.
- نمونه خون را با ملايمت انتقال دهيد.
- نمونه را روي يخ جابه جا كنبد.
- ماده نگهدارنده پشنهادي براي ادرار ۲۴ ساعته اسید استیک ۵۰ درصد و اسيدبوريك مي باشد.
- برای جدا کردن ادرار ابتدا ظرف ادرار ۲۴ ساعته را خوب تکان دهید تا ادرار یکنواخت گردد.
- وضعيت بيمار را حين خونگيري برروي برگه آزمايش ثبت نمائيد.
- در طي جمع آوري ادرار ۲۴ ساعته ، نمونه داخل يخچال قرار داده شود.
- حجم ادرار ۲۴ ساعته را یادداشت کنید.
- نمونه ادرار فوراً به آزمايشگاه تحويل شود.
- نمونه خون بايد سريعاً جدا شود.
موارد عدم پذیرش نمونه :
- هموليز شدید موجب رد نمونه مي گردد.
- عدم رعايت شرايط جمع آوري ادرار ۲۴ ساعته موجب رد نمونه مي گردد.
شرایط نگهداری:
- نمونه سرم یا پلاسما به مدت ۷ روز در C˚۴ و ۳۰ روز در C˚۲۰- پایدار است.
- نمونه ادرار ۲۴ ساعته به مدت ۷ روز در C˚۴ و C˚۲۰- پایدار است.
کاربردهای بالینی :
- براي تشخيص هايپرآلدوسترونيسم اولیه و ثانویه بکار می رود.
- براي افتراق آلدوسترونيسم اوليه ( آسیب فوق کلیوی) از ثانويه ( آسیب خارج از فوق کلیه)، سطح رنين پلاسمايي بايد به طور همزمان تعيين شود.
روش مرجع: RIA
روش ارجح: الکتروکمی لومینوسانس
سایر روشها: EIA، کمی لومینوسانس
مقادیر طبیعی:
در وضعیت خوابیده به پشت: ۳٫۰ – ۱۰ ng/ml
در وضعیت قائم ( حداقل ۲ ساعت نشسته):
مردان: ۵٫۰ – ۳۰ ng/dl
زنان: ۶٫۰ – ۲۲ ng/dl
نوزادان: ۵٫۰ – ۶۰ ng/dl
یک ماهگی تا یک سالگی: ۶٫۵ – ۸۶ ng/dl
۳- ۱ سالگی: ۵٫۰ – ۶۰ ng/dl
۵- ۳ سالگی: ۵٫۰ – ۸۰ ng/dl
۷- ۵ سالگی: ۵٫۰ – ۵۰ ng/dl
۱۱- ۷ سالگی: ۵٫۰ – ۷۰ ng/dl
۱۵- ۱۱ سالگی: ۵٫۰ – ۵۰ ng/dl
ادرار
۲٫۰ – ۲۶ µg/24hr یا– ۷۲ nmol/24hr ۶٫۰
نوزادان: ۰٫۷ – ۱۱ µg/24hr
تفسیر:
افزایش سطح :
آلدوسترونيسم اوليه : آدنوم فوق كليه توليدكننده آلدوسترون (بيماري Conn) ،هيپرپلازي ندولار قشر فوق كليوي، سندرم باتر، غده آدرنال پاتولوژيك
آلدوسترونيسم ثانويه : هيپوناترمي ، هيپركالمي، مصرف ديورتيك ها، مصرف بي رويه ملين ها، استرس ، هايپرتانسيون (فشار خون) بدخيم، نارسايي احتقاني قلب، كاهش حجم داخل عروقي، تنگي شريان كليوي، بارداري و داروهاي ضد بارداري خوراكي ، هيپوولمي يا خونريزي ، بيماري كوشينك.
کاهش سطح : كمبود آلدوسترون ، كمبود رنين، درمان با استروئيد، بيماري آديسون، يبماراني كه رژيم سرشار از سديم مصرف مي كنند، هيپرناترمي، توكسمي حاملگي، درمان ضد هايپرتانسيون.
عوامل مداخله گر:
- ورزش شديد و استرس می تواند موجب تحریک ترشح قشر فوق کلیه و افزایش سطح آلدوسترون گردد.
- مصرف زیاد شیرین بیان باعث کاهش سطح می شود زیرا تأثیری همانند آلدوسترون دارد.
- مقدار آلدوسترون تحت تأثیر وضعیت بدن، رژیم غذایی، بارداری و تغییرات روزانه است.
- حالت و وضع قرار گرفتن بدن بر سطح آلدوسترون تأثیر چشمگیری دارد.
- در انجام تست به روش RIA مصرف اخیر داروهای رادیواکتیو روی نتایج آزمون تأثیر خواهد گذاشت.
دارو های افزایش دهنده ها : ديازوكسيد، هيدرالازين، نيتروپروسايد، ديورتيك ها، ملين ها، پتاسيم، اسپيرونولاكتون، استروژن ها، آنژيوتانسين، داروهای ضد بارداری (OCP).
داروهای کاهش دهنده ها : فلودروكورتيزون، پروپرانولول، كاپتوپريل، دي اكسي كورتيكواسترون، مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) مانند کاپتوپیرول و انالاپريل.
توضیحات:
- سطح آلدوسترون دستخوش تغييرات روزانه است حداكثر در اوايل صبح و حداقل در بعداز ظهر می باشد.
- وضعيت بدن بر سطح آلدوسترون مؤثر است . سطح آن در وضعيت قائم تا حدود زيادي افزايش مي يابد. غالباً بیمار باید حداقل ۲ ساعت قبل از خونگیری راست بنشیند.
- سطح آلدوسترن در اثر رژيم غذايي كم سديم، افزايش و در اثر مصرف رژیم غذایی پر سدیم کاهش می یابد. از اين رو بيمار بايد حداقل ۲ هفته قبل از جمع آوری خون یا ادرار، رژيم غذايي حاوي مقدار معيني (تقریباً gr3) سديم مصرف كند.