مراقبت هاي بهداشتي زمان بارداري از اهميت خاصي برخوردارند، زيرا اين مراقبت ها سلامت حداقل دو نفر را (اگر جنين دو قلو نباشد!) تضمين مي كنند. مراقبت هاي مورد بحث شامل معاينات باليني و بررسي هاي پاراكلينيكي ( تست هاي آزمايشگاهي و سونوگرافي) است.
· VDRL براي اطمينان از عدم ابتلا به سيفليس
· آزمايش هاي مربوط به سرخجه و هپاتيت B
· آزمايش شمارش سلول هاي خوني
· HIV براي اطمينان از عدم ابتلا به ايدز
به طور كلي انجام ۵ تست آزمايشگاهي زير نيز در مورد زنان باردار توصيه مي شود كه عبارتند از آزمايش اندازه گيري آلفافيتوپروتئين (AFP)، آزمايش غربالگري ديابت حاملگي، آنتي بادي هاي Rh، عفونت هاي مهبل ( واژن) و ساير عفونت ها.
اندازه گيري آلفافيتوپروتئين در سرم مادر :
اين آزمايش بيشتر براي تشخيص نقايص لوله عصبي جنين ( كه بعدها مغز و نخاع را به وجود مي آورد) انجام مي شود. بهترين زمان اندازه گيري اين ماده در خون مادر هفته هاي ۲۰- ۱۵ بارداري است. توجه داشته باشيد كه نتيجه اين آزمايش ها حتما بايد توسط پزشك معالج تفسير شده و در صورت نياز مبادرت به انجام آزمايش هاي بعدي و سونوگرافي شود.
غربالگري ديابت حاملگي :
مهمترين اختلال متابوليك مادر در طول بارداري ديابت حاملگي است. امروزه بسياري از متخصصين و مراكز معتبر بر اين عقيده اند كه بايد غربالگري ديابت را در تمام زنان باردار انجام داد. بهترين زمان براي انجام اين آزمايش هفته هاي ۲۸- ۲۴ حاملگي است؛ اما در مورد زنان باردار در معرض خطر يعني كساني كه BMI ≥ ۳۰ ، سابقه مرده زايي، حداقل ۲ بار سقط خودبه خودي، تولد نوزاد با وزن مساوي يا بيشتر از ۴ كيلوگرم، سابقه فاميلي ديابت و سابقه ديابت در حاملگي قبلي دارند، توصيه مي شود كه در هنگام اولين مراجعه ( پيش از هفته ۲۴ و يا حداكثر بين هفته ۲۴ تا ۲۸ حاملگي) حتما از نظر ديابت مورد بررسي قرار گيرند.در اين حالت پس از خوراندن ۵۰ گرم گلوكز به فرد باردار قند خون وي پس از يك ساعت اندازه گيري مي شود؛ به اين آزمايش تست چالش گلوكز ( Glucose Challenge Test) GCT مي گويند. اگر در اين حالت قند خون بالاي ۱۳۲ ميلي گرم در صد (در برخي منابع ۱۴۰) بود، بايد تست G.T.T كه يك تست سه مرحله اي جهت بررسي قند خون است انجام پذيرد. توجه داشته باشيد كه انجام GCT نياز به ناشتايي ندارد.
غربالگري مجدد براي آنتي بادي هاي Rh :
تعيين گروه خوني و مثبت و منفي بودن Rh بايد در همه خانم ها پيش از بارداري انجام شود و تمام زنان Rh منفي كه ابتداي حاملگي آمپول روگام( كه براي حساسيت زدايي مادر استفاده مي شود) دريافت نكرده اند بايد بين هفته هاي ۲۸- ۲۶ حاملگي مورد آزمايش مجدد قرار گيرند.پزشك معالج بر اساس نتيجه آزمايش در زمينه تزريق آمپول روگام و يا ساير اقدامات لازم تصميم خواهد گرفت.
بررسي عوامل عفوني در مادر:
غربالگري آنتي بادي هاي ضد توكسوپلاسما، سرخجه، سيتومگالوويروس و تب خال كه جمعا تحت عنوان گروه TORCH ناميده مي شوند. اين عوامل مي توانند با ايجاد عفونت در محيط رحم عوارض زيادي براي جنين برجا بگذارند.
غربالگري عفونت هاي واژن :
در برخي از زنان باردار ميكروب هاي ريزي در محيط واژن رشد مي كنند كه مي توانند سبب عفونت كيسه جنين و پارگي زودرس آن شوند. براي تشخيص اين وضعيت كه مي تواند حيات جنين را به خطر بيندازد ساده ترين كارآن است كه هر خانم باردار تحت معاينه واژن قرار گرفته و نمونه اي از ترشحات داخل واژن وي تهيه و به آزمايشگاه ارسال شود. توجه داشته باشيد كه اين عفونت ها غالبا بدون علامت هستند اما رسيدگي به آنها اهميت خاصي دارد.