نام اختصاری: Hb A1C
سایر نام ها: هموگلوبین گلیکوزیله، HA1C,Blood , Glycosylated Hb , Glyco HGb
بخش مورد انجام : بیوشیمی
نوع نمونه قابل اندازه گیری: خون کامل (EDTA یا هپارینه)، گلبول های قرمز شسته شده یا همولیزات
حجم نمونه مورد نیاز: ۳ ml
شرایط نمونه گیری:
- نیاز به ناشتایی نمی باشد.
- نمونه در ویال های مخصوص HbA1C ریخته شود.
ملاحظات نمونه گیری:
- محل خونگیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید.
- دانستن سابقه بیماری دیابت حائز اهمیت می باشد.
- از لخته شدن نمونه خون اجتناب گردد.
موارد عدم پذیرش نمونه: نمونه لخته قابل قبول نمی باشد.
شرایط نگهداری: در دمای C◦ ۴ به مدت ۷ روز و در دمای اتاق به مدت ۲۴ ساعت پایدار است.
کاربردهای بالینی: ارزیابی کنترل دراز مدت دیابت و چگونگی روند درمان بیماران دیابتی.
این آزمون شاخص دراز مدت (۶ الی ۸ هفته) میانگین سطح گلوکز خون بیمار است.
روش مرجع: HPLC
روش ارجح: کروماتوگرافی تعویض یونی
روشهای متداول: Tina-quant (Roch)، EP ( آگارز ژل)، کروماتوگرافی ستونی تعویض کاتیونی، HPLC، کالریمتریک (تیوباربیتوریک اسید)، اسپکتروفتومتری، RIA،Isoelectric Focusing، کروماتوگرافی گرایشی
مقادیر طبیعی:
۱۸ سال و بالاتر : % ۴ – ۶
مقادیر مرجع برای افراد زیر ۱۸ سال تعیین نشده است.
تفسیر: تشخیص دیابت بر اساس معیار انجمن دیابت آمریکا (ADA)
Hb1AC ۶٫۵ %< = دیابت
هدف های درمانی کنترل گلیسمی بزرگسالان :
اقدام پیشنهادی برای درمان Hb1AC بالای ۸% می باشد. اقدام پیشنهادی برای کودکان Hb1AC بالای ۸% و برای نوجوانان و جوانان Hb1AC بالای ۷٫۵% می باشد. هدف درمان پایین آوردن Hb1AC به کمتر از ۷% می باشد.
افزایش سطح:
۱- بیماران دیابتی که بیماری آنان به تازگی تشخیص داده شده است.
۲- بیمار دیابتی که به اندازه کافی کنترل نشده باشد، یا بیمار رعایت نکند.
۳- هیپرگلیسمی غیر دیابتی (مانند پاسخ استرس حاد، سندرم کوشینگ، فئوکروموسیتوم، گلوکاگونوما، درمان با کورتیکواستروئیدها، آکرومگالی)
۴- دیابت بارداری
کاهش سطح:
۱- کم خونی همولیتیک
۲- خونریزی مزمن
۳- نارسایی مزمن کلیه
عوامل مداخله گر:
۱- هموگلوبینوپاتی ها
۲- افزایش طول عمر گلبول قرمز
۳- هموگلوبین کاربامیله در بیماران اورمیک، هیدروکلروتیازید، مورفین، پروپرانول و HbF موجب اختلال در اندازه گیری صحیح HbA1C می گردند.
توضیحات:
- مقادیر اندازه گیری شده تحت تأثیر نوسانات روزانه قند و همچنین عواملی مانند ورزش یا تغذیه اخیر نمی باشد.
- توصیه می شود هموگلوبین گلیکوریله در افراد دیابتیک باید هر ۴- ۳ ماه اندازه گیری شود.
- در موقعیت های کلینیکی مانند دیابت، حاملگی یا درمان شدید هر ۴ هفته اندازه گیری انجام شود.
- از آزمایش های مرتبط می توان به اندازه گیری قندخون، گلوکز ادرار، تست تحمل گلوکز، گلوکز پس از صرف غذا، گلوکاگن و سنجش انسولین اشاره کرد.